Çeviren: Ali Rıza Yıldırım
16 Ocak Perşembe günü, Boyun Eğmeyen Fransa (LFI), Yeşiller ve Komünist Parti (PCF) milletvekilleri tarafından sunulan gensoru önergesi yalnızca 131 oy aldı. Yeni Halk Cephesi (NFP), milletvekillerinin bir kısmının hükümetle yapılan görüşmelerin kısmen sonuç verdiğini savunarak önergeye oy vermeyi reddetmesiyle bölündü.
Hükümete karşı sunulan gensoru önergesi oylanmadan birkaç saat önce (Başbakan) François Bayrou, Meclis ve Senatodaki (NFP bileşeni olan) Sosyalist Parti (PS) grup başkanlarına, kabul etmeye hazır olduğu tavizleri listeleyen bir mektup gönderdi. Ancak eski edebiyat öğretmeninin (Başbakan Bayrou) kalemi, çoğu Sosyalist Partiliyi ikna etse de, solun geri kalanı için argümanları yetersiz kaldı.
Sosyalist Parti milletvekilleri, iktidarı devirmek için hükümet tarafından sunulan gerekçeleri yeterli buldu. Ancak bu, LFI, PCF ve Yeşiller milletvekilleri için yeterli olmadı. Perşembe günü 131 milletvekili önergeye oy verdi, bu da gerekli çoğunluğun (288 oy) oldukça altında kaldı.
Meclis kürsüsünde, PS Genel Sekreteri Olivier Faure, partisinin milletvekillerinin pozisyonunu savundu. “Muhalefetteyiz ve orada kalacağız” diye başladı. “Bu nedenle, gensoru önergesi her an mümkündür” diyerek taahhütlerin yerine getirilmesini ve müzakerelerin devam etmesini sağlama niyetini belirtti.
“Müzakere etmekten utanmıyoruz” diyen Olivier Faure, Bercy ve Matignon ile yapılan görüşmelerde elde edilen sonuçları vurguladı. “Müzakere sayesinde 2025’te emeklilik maaşlarının dondurulması geri gelmeyecek, elektrik vergileri artırılmayacak, doktor muayeneleri ve ilaçların sosyal sigorta tarafından ödeme oranı düşürülmeyecek. 12 bin sağlık ve hastane personeli kadrosu oluşturulacak veya korunacak. Kamu sektöründe hastalık durumunda üç gün ücret kesintisi olmayacak, 4 bin öğretmen kadrosu kaldırılmayacak…” dedi ve temettülerin veya “en küstah servetlerin” vergilendirilmesi arzusunu ifade etti. (Yeni bir kazanım değil, Barnier bütçe politikasında öngörülüp Bayrou’nun uygulamaktan vazgeçtiği kararlar).
PS milletvekili, meslektaşlarını duruşlarını değiştirmeye çağırarak, “Amacımız her zaman bir sonraki seçim için tarih belirlemekle sınırlı olmamalı” diye konuştu.
Emeklilik meselesinde, sendikalar ve işverenlerin katılımıyla düzenlenecek ve yasa tasarısından önce emeklilik yaşının yeniden değerlendirileceği bir sosyal konferans duyurusunu olumlu karşıladı. Bu fikir, aslında François Bayrou tarafından bütçe dengesi ve siyasi uzlaşmaya bağlı olarak gündeme getirilmişti.
Olivier Faure, diğer sol gruplardaki meslektaşları gibi, işverenlere veto hakkı tanınmasını eleştirdi. Ancak bu engeli aşabileceğini düşünüyor. “Tartışmanın kilitlendiğini ve alternatiflerin sonuna kadar gitmesine izin verilmediğini hissedersek, bir gensoru önergesi sunarız” diye yeniden tehdit etti.
Başbakanın mektubunu aldıktan sonra, Yeşiller Sekreteri Marine Tondelier, “François Bayrou tarafından listelenen tavizleri” memnuniyetle karşıladı ve “Bu tavizlerin büyük ölçüde sonbaharda Yeni Halk Cephesi (NFP) tarafından yürütülen parlamento çalışmasının sonucu olduğunu” ifade etti.
Ancak bu ilerlemeler yeterli değildir. Yeşiller Grup Başkanı Cyrielle Chatelain, emeklilik reformunun iptal edilmemesini, ekoloji için yeterli finansal kaynak sağlanmamasını ve aşırı sağın hükümet üzerindeki etkisini eleştirerek gensoru önergesi için oy kullanacaklarını açıkladı.
Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Ulusal Koordinatörü Manuel Bompard ise, “Sizin çöküşünüz, Cumhurbaşkanının istifası ve ülkeyi içine düştüğünüz çıkmazdan çıkarmak için sandığa dönüş olmadan istikrar olmayacaktır” dedi.
Fransa Komünist Partisi milletvekilleri ve GDR grubu adına konuşan ve gensoru önergesine imza atan Elsa Faucillon, başbakana şunları söyledi: “Büyük hayaller beslemeksizin, komünistler yanınıza önerilerini sunmaya geldiler. Siz bunları hiç dikkate almadınız.”
Daha sonra Faucillon, Macron yönetiminin iddia ettiği gibi “İstikrarı değil, sadece en zenginlerin çıkarlarını korumayı” ve “Sermayeye dokunmayan bir bütçe” hazırlamayı amaçladığını eleştirdi.
Emeklilik konusunda işveren ve sendikalar arasında başlayacak müzakereler ve olası bir meclis sunumu hakkında, “Belirsizlik devam ediyor: Parlamentonun nihayet karar verebilmesi için çok fazla ‘eğer’ (şart) var, bu yüzden net bir tablo görmek zor” değerlendirmesi yapılıyor.
Bu oylama ile, PS’den sekiz milletvekili gensoruya oy vermiş olsa bile, NFP bir türbülans bölgesine girmiş durumda. Parti liderlikleri ve seçmen tabanları bölünmüş durumda. Çarşamba günü yayımlanan bir Elabe anketine göre, isyancı sempatizanlarının yüzde 72’si gensoruyu desteklerken, Sosyalist Partililerin yalnızca yüzde 32’si ve Yeşiller’in yüzde 34’ü destek verdi.
Son iki haftadır LFI, hükümetle müzakere etmeyen sol grup olarak izole durumdaydı. Ancak bu perşembe gününden itibaren, yarışın sonucundan memnun olmayan solun bir kesimi tarafından eleştirilen PS hedefte. PS’nin “Macron yanlısı yeni bir koalisyona girdiği ve fiilen Yeni Halk Cephesinden çıktığı” değerlendirmesi, oylamanın ardından LFI Ulusal Meclis Başkan Yardımcısı Clémence Guetté tarafından yapıldı. Perşembe sabahı France 2’de yaptığı açıklamada, politik güçlerin, gensoruya oy vermeyen milletvekillerinin seçim bölgelerinde karşılarına aday göstereceğini duyurdu.
Öte yandan, Yeşiller ve Sosyal Grup Sözcüsü Benjamin Lucas, NFP hakkında, “Evet, bu önemli bir parlamenter strateji anlaşmazlığı, ancak bu, birçok Fransız’a umut veren vazgeçilmez bir ittifakı ortadan kaldırmaz” dedi ve ekledi: “Bağırıp çağıran bir sol ile ihanet eden bir sol arasında bir mantığa kapılmayı reddediyoruz. Yeşiller, birliğin mimarıdır.”
PS ise gensorunun zaten sadece solun oylarıyla kabul edilemeyeceğini vurguluyor. PS Milletvekili Béatrice Bellay, “Sol milletvekilleri, Başbakanın tavizlerini NFP’nin kazanımları olarak görmelidir” diyerek şunları ekliyor: “Bay Mélenchon’u (LFI lideri) tanıyorsunuz. Güçlü ve tehditkar ifadeleri var. Ama solun zaferleri olan kazanımlar elde etmemizden memnun” Ve ekliyor: “Bu, NFP’nin sonu değil.”
Her şey, farklı güçlerin birliği sürdürme isteğine ve hangi koşullarda olacağına bağlı olacak. Aynı zamanda, gelecek bütçe gerçeği de belirleyici olacak. Gelecek tarihlerin kritik önemde olması bekleniyor. Komünist Parti Milletvekili Stéphane Peu ise “NFP ve hükümet için gerçek sınavın bütçe üzerinde olacağını düşünüyorum” diyor. Sıradaki sarsıntı: Şubat ayında bekleniyor.