Gazeddacı Ulaş Barış, 18 Aralık 2024 tarihinde Yüksek Mahkeme Başkanı Bertan Özerdağ ile Kıbrıs Postası’nda bir program yabdı. Bu programda çog ilginç bir detay var. Bu detay o dönem medyamızda ne yazık ki hiş tartışılmadı. Şimdi da tartışıldığını düşünmüyorum. Belki tartışılmaya başlanılır, deye da yazıyorum. Özerdağ, mahgeme binasının yetersizliyinden dolayı gendilerine daha önce Ag. Dometios (Metehan) bölgesinde, Sivil Savunma çemberine yakın bir yerde bir arazi verdildiyni belirddi. Arazinin güccüg olması ve isdedigleri binanın araziyle uyumlu olmamasından, araziyi genişledmeg istediglerni ifade eddi. Süreç içinde araziye asgerin ihdiyac duyduğundan, bu arazinin asgerin talebi üzerine geri alındığı ve gendilerine yerleşge şeglinde bir yapılanmanın olduğu, bu kabsamda da mahgeme binasının da orada olacağını söyledi. Özerdağ yasama, yürüdmenin yanında yargının da aynı yerleşgede olacağını açıgladı (Barış, 2024, 16:21-18.51). Özerdağ, 1974 yılında dünyaya geldi. 2024 yılında Yüksek Mahkeme başganı olarak işgalin 50. yılında, 50 yaşında bu göreve getirildi. Tarihin gırıldığı yılda doğan bir gişi tarihin önemli bir nogdasında önemli bir yere gelirkan hangi tavır içinde olacag?
Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum kasım başında KKTC’ye yabdığı ziyaredde aralıg ayında mahgeme ve kütübhane binalarnın inşatının başlayacağını söylemişdi (Türkiye Cumhuriyeti ile KKTC, 2024). Bunu ilg kez Kurum dillendirdi. Biz bunu ilg kez Kurum’dan duydug. Neçin? Çünkü buna onnar karar verdi. Onnar öyle istedi. Peki biz? Biz bu hikayde hiç olmadıg. Mahgeme binasını da meclis ve cumhurbaşkanlığı binasından soğra TC yabmaya garar verdi. Barış’ın programında Özerdağ’ın yabdığı açıglamalarda iki şey diggad çekicidir. Birincisi asgerle mahgemeler arasındakı ilişkidir. Bu bize Gıbrıs’ın kuzeyindeki sömürge rejiminin militarist yapısını hatırladan bir durumdur. İkincisi da mahgemelerin yenñi dönemde Cumhurbaşkanlığı külliyesinde yer alacağını göstermegdedir. Özerdağ’ın ifadesiynan yasama, yürüdme ve yargı ayni sınırlar içinde olacagdır. Bize çog yakın bir zamanda Türkiye tarafından başganlıg sistemi dayadılacagdır. Başkanlıg sisteminde cumhurbaşganının kontrolünde bir idare sistemi olacagdır. Meclis bu şegilde pasifize edilecegdir. Mahgemelerin külliyenin projesiynan birleşdirilmesi demeg mahgemelerin da cumhurbaşganı tarafından kontrol edileceği annamına gelir? Türkiye neden mahgeme binasını inşa ediyor? Bu mahgeme binası neden külliyenin içinde minarelerin gölgesinde oluyor?
Gıbrıslı mimarlarımızdan Safiye Özaltıner gendi sosyal medya hesabından önemli bir acıglama yabdı. Özaltıner deyiyor ki mahkemelerin da projesi bu ülkenin mevzuadlarına göre hazırlanmadı. Bu binanın vizesinde inşaad rusadı yogdur. Hiç bir tegnig odanın ve birliğin da konuynan ilgili eleştiri yabmadığını vurguluyor. Özaltıner, KKTC yasalarına göre ülkede inşa edileceg binalara aid proje üretilebilmesi için ilgili gişilerin KKTC vatandaşı olması lazım. Bu gişilerin mesleg grublarına üye olması geregmegdedir. Eyer bu şardlar yerine getirilmezsa bu bina “gaçag” olur demegdedir. Özaltıner, “bu halde mahkemeler gayri yasal bir binaya daşınmaya hazırlanmagdadır” deye da bu duruma diggad çegmegdedir. Bu tartışmalarda tegnig sorunlara dakılmamag geregdiğini düşünürüm. Çünkü sorun tegnig deyil ideolojigdir. Sorun esaredle ilgilidir. Ancag Özaltıner’in altını çızdiği nogda basid bir tegnig nogda deyildir. Bu mahgemeler ve içinde bulunan yargıclar adaleti temsil edmegdedir, deyil? Bu yargıclar ve mahgemeler bizi yasalara göre yargılamagdadır, deyil? Bu yargıçlar, avgadlar, savcılar için yasalar gudsaldır, deyil? Yasalar her şeyin üstündedir, deyil? Siz siziñ varlıg nedeniñiz olan yasalara garşı, takib edilen bir yöntemle inşa edileceg bir binada, gaçag bir binada, adaleti tecelli edecegsiñiz? Yüksek Mahkeme Başkanı Bertan Özerdağ siz Yüksek Mahkemenin başısınız. Siziñ yasalarñıza aykırı, gaçag bir mahgeme binasında adaled nasıl dağıtılır? Yasadışı bir binanın içinde yasaların uygulanmasını saylaycag olan bu yargıçlar, bu avgadlar bu savcılar nasıl adaled arayışı içinde olur? Türgce gonuşan Gıbrıslıların her alandakı itibarı darmadağın edilirkana, insannarın güvendiği sadece üç beş yargıç galmışkana nasıl olur da böyle bir gombinaya gelirsiñiz? Hukuk ve yasalar bir toblum sözleşmesidir. Toblumlar bu toblum sözleşmesinin önünde eşid olduğu sürece oraşda bir düzen olur. Bu zümrenin gendisi gendi goyduğu kuralları yog saymaya başlarsa, o toblum sözleşmesi ortadan galgar. Soğra ne olur? Bunun cevabını ben vermeycem! Bunun cevabını sizler verecegsiñiz!
Sömürgeci gendi ısdandardlarnı sömürülene dayadır. Sömürgecinin sömürüleni gendi ısdandardlarna çekmesinin arkasında yatan ana neden sömürülenla sömürgeci arasındakı çelişgilerin ordadan galgmasıdır. Yerleşimci Kolonyalizmde da klasik kolonyalizmde da sömürgeci gendi bürokrasisini, yasalarnı, hukuk sistemini inşa sürecine girer. Bu gendi hegomanyasını egemenliğni işgal eddiyi tobraglarda gurma sürecidir. Gıbrıs sömürgecilig çalışmalarnın cennedidir. Ancag ne yazık ki üniversitelerimizin bir tanesinde bile bu konularnan ilgili bir bölüm bir ders yogdur. Neden yogdur? Bu sorunun gendisi Gıbrıs’ın içinde bulunduğu igdidar ilişgilerine atıf yaparkana ayni zamanda Gıbrıslı aydınların siyasal pozisyonunu da ortaya çıgarmagdadır.
Türkiye 1974’den önce 1958 yılından itibaren TMT aracılığıynan sistematik biçimde Türgce gonuşan Gıbrıslıların içinde ilg önce gendi egemenliyni yaraddı. Gendine itaad eden bedenler, köleler yetiştirdi. Türglüg sözleşmesi, 1958 yılından itibaren sistematig olarag bizlere dayadıldı. Kimin nasıl Türg ve Müslüman olacağı Türkiye tarafından belirlendi. Toblumsal cinsiyed rollerine gadar müdahale eddi. Eşcinseller toblumdan dışlandı. Bazıları öldürüldü bazıları dövüldü. Sömürgecilig size atarerkil ilişgileri da dayadır. Cinsiyet rolleri sömürgeci tarafından tanımlanır. Sömürgecilig sadece ekonomig sömürü, emeg sömürüsü üzerinden gerçegleşmez. Sömürgeci daha geniş bir çerçevede bir yapı inşasına girişir. Bu yapının inşa edilmesiynan işgal eddiyi tobragların tümünü dönüşdürür. Her şeyi gendine benzedir, gendi gibi olmasını isder. Bu bağlamda dönemin TC Başbakanı Binali Yıldırım, Gıbrıs’da gerçegleşen referandum mitinginde bir gonuşma yabdıydı. O gonuşmada “Türkiye’de ne varsa, Kıbrıs’ta da o olacak” demişdi (Binali Yıldırım: “Kıbrıs, 2017). Türkiye’deki 2017 Anayasa deyişigliyi referandumu tarihi bir referandumdur. TC tarihinde ilg kez parlementer sistemden başganlıg sistemine geçmişdir. Türkiye’de siyasal islamcıların devleti dönüşdürme süreçleri ivme gazanmışdır. Bu anayasa çalışmasının içinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) yapısıynan da ilgili deyişigligler söz konusuydu. Konumuzla bağlantılı olduğu için bunu belirdme ihtiyacı duydum. Bazı dosdlarımız “Türkiyelileşmeg” ifadesini gullanır. Bazı dosdlarımız Yıldırım’ın gonuşmasına gönderme yaparag “Türkiye’de ne varsa, Kıbrıs’ta da o olacak” söylemini gullanır. Aslında her iki ifade biçimi da Türk Yerleşimci Kolonyalizm teorisinin ne olduğunu tanımlayan ifadelerden bazılarıdır. Burası Türkiye olacag. Sömürgeci sömürdüğü tobrag parçasında gendi kobyasını inşa eder. 1958 yılından itibaren Özel Harp Dairesi’nin TMT’yi tegrar organize edmesiyle TMT’nin gerçeg adı “Kıbrıs İstirdat Projesi” olmuşdu. İstirdat, “gaybedilmiş tobragların geri alınması” demegdir. Türkçe gonuşan Gıbrıslılar Türkiye’nin elindeki rehinelerdir. Gendi varlığını ancag ve ancag bizim üzerimizden meşrulaştırabilirdi. Nitekim öyle da yabdı. Dünya önemli bir dönemeçden geçmegdedir. Onnarın barış dedigleri şey Türkiye’nin uluslararası hukuk bağlamında buradakı yasadışı varlığnı yasallaşdırmagdır. Uluslararası hukuk dediğimiz, egemenlerin gendi ilişgilerni belirlemeg için gurduğu bir sözleşmedir. Bu da dengelerin deyişmesiynan tegrar yazılır. Eyer Türkiye’nin buradakı varlığı yasallaşırsa, siz zannedersiñiz ki size ihtiyacı galacag? Siz zannedersiñiz ki siz Türkiye’nin umurundasıñız? O parlemento yerleşimcilernan dolacag! Cumhurbaşganı yerleşimci olacag! Bütün kademelerin deyişdiğini, hızlı bir şekilde deyişmeye devam eddiyini görmezsiñiz? Medyadan eğitime, işçisinden sermayeye gadar her şey yerleşimcilerden oluşmagdadır. Oluşmaya da devam edecegdir. Bunu siz görmezsiñiz? Mesele olmag ve olmamag meselesidir! Sizi bir maaşa satın almalarna izin vermeyiñ Gıbrıslılar!
Türkiye yargımızın İngiliz hukuk sisteminde galmasına tahammül edmez. Bu onun için bir prestij gaybıdır. Gıbrıs, Türkiye’nin tobraglarnı genişledme arzusunun ilg örneğidir. Burası onun pilot bölgesidir. Türkiye’nin bu aşamada Gıbrıs’ı gaybedme gibi bir düşüncesi yogdur. Meclis, Cumhurbaşkanlığı ve camiiden soğra şimdi de yenñi bir mahgeme binasıynan ciddi bir resderasyon süreci başladılmış ve bitirilmiş olacagdır. Bertan bey, siz bu ülkenin çocuğusunuz. Bir Gıbrıslısınız… Cemaadınızın Türkiye garşısında ezim ezim olmasına izin vermeyiñ lüdfen. Yargının dönüşdürülme sürecine katgı goymayıñ. Türkiye’de adaletin geldiyi nogdayı hepimiz görmegdeyig. Gendimiz ve çocuglarımız için çog endişeliyig. Siz hiç endişe duymazsıñız? Burası Türkiye’den beter olacag. Buna izin vermeyiñ. Bertan bey size dayadılan her ne ise bir hukukcu bir Gıbrıslı olarag reddediñ lütfen. Yargının içinde direnen çog deyerli yargıçlarımız vardır. Düşünceleri yüzünden üç kez cezaevine gönderilen bir Gıbrıslı olarag size sesleniyorum. İtaad edmeyiñ!
Gaynag
Barış, U. [Kıbrıs Postası]. (2024, December 18). Ulaş Barış İle Gündem. Ulaş Barış’ın konuğu Yüksek Mahkeme Başkanı Bertan Özerdağ. [Video]. https://www.facebook.com/story.php?story_fbid=10161266697421775&id=725216774&rdid=pHJpLtdrKRUxQUcC#. (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
Binali Yıldırım: “Kıbrıs işi bitirmiş maşallah… Kıbrıs kararını vermiş… 16 Nisan’da kulağım Kıbrıs’ta”. (2017, Mart 9). KIBRIS POSTASI. https://www.kibrispostasi.com/c35-KIBRIS_HABERLERI/n214778-binali-yildirim-kibris-isi-bitirmis-masallah-kibris-kararini-vermis-16-nisanda-kulagim-kibrista. (Erişim Tarihi: 24.1.2025).
Türkiye Cumhuriyeti ile KKTC arasındaki iş birliğini güçlendirecek anlaşmalar imzalandı. (2024, Kasım 2). KIBRIS POSTASI. https://www.kibrispostasi.com/c35-KIBRIS_HABERLERI/n538978-turkiye-cumhuriyeti-ile-kktc-arasindaki-is-birligini-guclendirecek-anlasmalar-imzalandi (Erişim Tarihi:7.1.2025)
Kaynak: TC Yargımızda Dönüşümü Başladdı mı? – Halil Karapaşaoğlu
