İngilterede erken seçimler yapıldı. Tahminler tutu. Genelde son dönemlerde, birçok kamuoyu yoklamalarına ters sonuç alınması yaygınlaştıydı. Bir anlamda, İngiltere seçimleri kamuoyu yoklamalarının da tartışırlığını biraz olsun azaltı. Peşinen ekleyelim: İngiltere seçim sistemi, dar bölge kuralına göre gerçekleşiyor. Genel oy fazla olsa da dar bölge hesabıyla ters sonuç almak da olasıdır. Nitekim, son iki seçim oy oranı ileçıkarılan vekil paradoksu da bundan dolayıdır. İşçi parti bunun turunsoludur. Bunu da dikate almak gerekir.
İngilterede erken seçim gerçekleşti. Avam kamarasında 640 vekil var. işçi partisi son bilgiye göre 412 vekil aldı. Sayısal olarak önemli başarıdır. Ondört yıl sonra yeniden parti hükümeti kurma aşaması a geldi. Hat da yazıyı yayzarken Stoymer yeni kabinesini de açıkladı. İlginç olan, işçi partisi eski başkanını partiden atı. Oda bağımsız aday oldu. Hem de işçi parti adayını yenerek vekil seçildi. Buda düşünürken dikate almamız gereken başka bir olgu…
Muhavazakar parti ise hezimeti yaşadı. Sunak hem başbaanlıktan hem de pardi liderliğinden istifa ediyor. Burada önemli bir gerçeğe de parmak basmak gerekir. Muhavazakar parti son dönemde çalkantılar yaşadı. Consonun istifa etmek zorunda kalışı, Meyinden beklenen sonuç alınamaması ve Sunakın başkan olması. Bunlar hep parti içi sorunların da dışa vurmasıydı. Elbet ekonomik sorunlar da etki yapıyordu.
Önemli bir nokta da şu: aşist aşırı sağ Reforum UK partisi ayrı seçime girdi. Y.13 cıvarında oy aldı. Dar bölge sistemi nedeniyle oy oranı ayni oranda parlementer karşılıkla gelmedi. yine de parti meclise girdi. Artık parlementoda onlar da var. Muhavazakarlar tabanlarında tutukları faşist ve aşırı sağ tabanın da bir kısmını bu kesime kaptırdı. Böylesi oy kayıpları ise resmen dar bölgede yapısında çok önemli etki yapması da kaçınılmazdır.
Ayrıca, işçi partisinin de prokramı soldan sağa kaydı. Hat da sol kesimli birçok kişiyi tasfiye ediyordu. Eski başkan Kormın dahi bu tutumdan nasibini aldı. Ayni şekilde sırf sermaye desteğini de alma adına, birçok anlayışı prokramdan çıkardı: suyun ve kamu ulaşımını kamulaştırmaktan vaz geçti. Ünüversitelerin harçlarını kaldırmaktan da geri adım atıyordu. Bunlar Kormın zamanında sermayenin dirak tavır koyduğu politikarı ayıklayarak en azından destekleme yanında tarafsız da durmasını sağladı. Nede olsa sol kesim yeniden örgütlenmediği için sermaye ile uzlaşmak daha sağa kayarak, tıpkı Avrupa sosyaldemokratlar gibi sistemin sermaye liberal ayağı yelpazesine oturdu.
Ek olarak, yeşil enerji projesini de rafa kaldırarak srmayeye epey yakınsal duruşa geçildi. Dış politika ise Kormının aksine Staymer, tam da Muhavazakar eksende duruyor. Direk Ukrayna destekçisi. İsraili de resmen teşvik edecek tutumda. Bunlar yine de ötekilerden oy kaybettirmediği anlaşılıyor. Anlayacağınız, dış politikada Muhavazakarlardan farkı pek ses duymayacağız. Tabi bazısı merak ediyor: AB dönüşü olacak mı: elbet hayır. Bir anlamda Almanaya sosyaldemokrat yaşananını şimdi ingilterede tanık olacağız. Muhavazakarlar ise hem iç sorunları hem de faşist partiye kaybettikleri oyu alma gibi ikili siyasal ciliyetleri vardır. Tabi ilk adımda, yeni parti lideriyle karşılığını da nalamaya çalışacağız.****
İngilterede erken seçimler gerçekleşti. Kolay değil: Kıbrısın da sömürge efendisi ve garantörüdür. Orada epey Kıbrılı da var. Kıbrıs politikasında genelde son sözü söyleyendir. Fakat su altından çoğu oyunu da oynadığı kesin. Ama gelin görün bu defa eskiden de farklı olarak daha olumsuz ilgi oldu. Sadece bazıları seçilen bir Kıbrıslı Türk kadının adıyla konuyu konuştu. Zaten, Kıbrıs politikasının da deyişmeyecek durumu da politikacıların konuşmama durumuna yardımcı oldu. Buda bizden birkaç söz olsun dedim.***
Türkiye ise görünmeyyen veya konuşturulamayan gerçekleri de var. en başta ekonominin teslim edilen Şimşeğin İngiltere bağımlı veya ekoli durumu var. Türkiyenin birçok politik hamlelerinde çaktırmama İngiltere tetiklemesi var. Libya ve bazı Ortadoğu oynunda olduğu için. Onun için bizden farklı Türkiye birçok politik hesap nedeniyle de yeni işçi parti hükümetiyle ilişkileri önemlidir.
Kısaca, ingilterede erken seçim yapıldı. İşçi partisi oy oranının çok üstünde vekil çıkardı. Dağınık bir muhavazakar muhalefetle başlangıç yapıyor. Galiba kısa zaman sonra işçi partisi için destek veren başta sendikalar ve demokratlar, uygulanacak politikaları eleştirmeye başlarken görürsek de şaşırmayalım. Kapitalizmin yönetememe ve seçeneksizliğin aynası olmaya devam edecek ingiltereyle karşılaşmaya devam denilecektir.
