Kıbrısta yaşayıp, en azından yakın tarihi de iyi bilen kesimlerin, mutlaka gözden kaçırmamaları gereken ülkelerden birisi de ingilteredir. Başka açıdan, Kıbrısla alakalı araştırma yapıp neden sonuç ilişkileriyle konuyu anlamaya uğraşan akademik kesimler de mutlaka karşılarında Birleşik Britanya veya ingiltereyle mutlaka karşılarında bulup önemserler. Hele de Kıbrısta olanlar her konuda eğer doğrudürüs alakalı olurlarsa, ingiltereyle mutlaka öğrenecekleri çok önemli siyasal birikime de ulaşacaklardır. Tersi olsa, kolayca aldanıp hat da sık sık tanık olduğumuz, ingiltereyi hiç dikate almama yanılgısına kolayca düşerler. En basitiyle ne Annan planında nede son Ersin Tatarın önce interpolda aranırken nasıl olur da hemen kaltığı sesizliğinde kuşkular dahi söylenmedi. Hatırlarsınız, maliye makamındayken ve daha sonra “başbakan” olan Tatara bazı örgütler açık çekle ingiltereye göndermeği öneriyorlardı. Ansızın bu söylemler kalkarken, Tatar dahi nassıl olduğunu anlamadığını söylemekten çekinmedi. Sesiz Sedasız Tatara Avrupa seyahati yolu da açıldı. Daha sonra Tatarı nasıl müdahalelerle sarayda bulduğumuz da yakın dönemdeki yaşanan ibretlik ddönemdir.
Görüldüğü gibi, İngiltere önemli siyasal rolü olan ülkedir. Ama, ABD nin aksine çoğu konuda tavrına ve getirdiği sonuçlara karşın nedense en çok etkilediği Kıbrısta dahi pek tartışılmıyor. Adada olan egemen üstlerin kulanımı veya ingilterenin AB çıkışıyla Kıbrıs sorunundaki yaratığı erosyonlar dahi dikate alan pek kalmadı. Oysa Kıbrıs sorununda dahi İngiltere eğer AB dışındaysa, adada etkisi hem de Türkiyenin de yanında duruyorsa, neden Kıbrıs adasının AB teslim edilmesini teşvik etsin? Yine, İngiltere, Kıbrısın garantörlerinden birisidir. Kendi onay vermedikçe adanın şu andaki fiyli durumunun değişmesi imkansız gibidir. Daha paradoks olan, Kıbrıs AB üyesidir. Oysa Kuzey Kıbrısta muktesebap geçmiyor. İngiltere, neden eldeki güçlü stratejik bölgeği AB teslim yapsın? Üstelik herkesin bilip de unutuğu, üstler de AB toprağı değildir. Bunlar dahi ingilterenin adamız üzerinde nedenli çeşitli oyunlara açık olanaklara sahip olduğunu kanıtlar.
Şimdi basit öteki sonucu da ekleyelim: ingilterenin garantör olduğu bilgisi malum. Hat da değişim için de onayı olmadan imkansız olduğu da önemli. Buna karşın ingilterede zaman zaman aranan birçok İngiliz yurttaşının Kuzeyde olması de başka normalik. Oysa İngiltere Türkiye ilişkileri de düşünülerek, istense bu aranan kişiler geri alınma olasılığı yüksektir. Hele de arada İngiltere Türkiye pazarlıklarında olanları da aklımıza getirirsek: ama olmuyor. Fakat, İngiltere Kınbrısın garantörüdür. Üsteleri de vardır. Birçok ülkeye direk isbihbarat operasyonlarıyla nasıl ele geçirdiği haberler de vardır. Adadaki sterlin hakimliği ve özellikle güney değil de kuzeyde olması da yaratılan koşulalrın sonucudur. Daha verilecek çok örnek var. Peki ben bunları niye uzun uzun özetlemeye çalışıyorum? Yanıt,Karadenize Ukraynaya gelmek için.
İngiltere tıpkı ABD gibi Ukrayna hegemonya mücadelesinde direk vardır. Hat da Nato gibi kuruluşta direk onay veriyor. Bazı anbargoları Amerikadan önce gerçekleştiriyor. Ukraynaya, paralı asker veya gönüllü milis gönderilme örneği ilklerinden birisi de Birleşik kralığın başbakanı Consondan gelmesi de tesadüf değildir. Demek ki böylesi olgular varken, siz de Kıbrısla alakalı bilgiliyseniz, ozaman Ukrayna ressmindeki ingiltereği de kolayca yakalamanız kolaydır. Nitekim, ben de son dönemi gözden geçirirken, Baydının oğlunun mafyatik ilişkileri ve Trumpun çelişkili tutumlarına tanık olurken, sinsi sinsi ingilterenin devlet hamlelrine de karşılaştım. Üstelik, İngiltere basını da algı opereasyonunda güzel rol alıyordu.
Ukrayna savaş öncesi Karadenizde hamle yapan dış ülkelerden birisi de ingilteredir. Amerika şaşalı şekliyle Karadeniz deneğimi yaparken, İngiltere çaktırmadan boğazlardan gemilerini geçirdi. Daha ileri gidip Azak denizini zorlama girişimini de yaptı. Rusyanın karşı hamlesi sonucu geri çekildi. Dikati çekmeme adına da fazla gürültü çıkarmadı. Dünyada medya bu gelişmeleri pek haber yapmadı. Demokrat geçinen İngiliz basını da fazla öne koymaktan kaçtı. Daha çok Rusya suçlamalarıyla işi geçiştirdiler. Yine ingilterenin faşist ukrkraynalılara silah verişi de eleştirilmekten, haber yaptırılmaktan kaçınıldı. Sanki işin içinde Almanya, ABD ve öteki doğru Avrupa ülkeleri ile Rusya varmış algısını yerleştirdi. Halbuki ingilterenin gerek genel Karadenizde gerek se Ukraynadaki yönetime destekleri değişik açılardan veriliyordu. Rusya İngiltere gerinimler Rusya ABD gerilimlerden daha cidi olmasına karşın, ABD probagandaları nedeniyle bunlar örtülüyordu. Bir başka dip not da şu: ingilterenin özellikle doğu aAvrupa ülkelerini kışkırtığı, destek verdiği ile almanyayı zorlamada kulandığı da kesindi. Bunalr da öne çıkarılmadı.
Gelelim daha önemli adıma: İngiltere Ukraynada deniz üstü kurmak için girişimler yaptı. Belirtilen bazı bilgilere göre de deniz sahilerinden bir limana üst kurma çalışmaları dahi yapıldı. Bu Rusyanın sert tavrıyla açığa çıktı. Batı medyası önce yok sonra kendi içlerindeki bazı demokrat basın sonucu duyuldu. Ama, dönüp bakarken, Polonyayı, Amerikayı, Almanyayı, Baltık ülkelerini, Romanyayı ve hat da Yunanistanı duyarken, önemli kışkırtma, yerleşme hamleleri yapan İngiltere nedense tartışmalara pek onulmadı. Halbuki İngiltere asırlardır Karadenizde Rusyanın çıkarılması ve kuşatılması siyasal planları hep vardı. Hat ta Kırımın Osmanlıdan Rusyaya geçişini önleme adına Karadenize filolarını gönderdi. Böylesi Rusyaya karşı stratejik hesapları da var. Şimdi Ukraynada Rusyanın müdahalesi ile savaşa sıçrayan süreç, ingilterenin de direk taraf olarak eyrini aldığına anık olduk. Gönülü gönderme, silah verme konusunda Almanya ve Amerikadan daha hızlı davrandı. Anbargo koymada ilklerin içindedir. Üstelik oldukça ağır kararları alarak, öteki ülkeleri de almaya zorladı.
Tüm bunlar bir Kıbrıslı olarak bana da yeniden İngiltereği anımsatma makalemi yazma görevine doğru çekti. Gerçekten, Kıbrıslılar kendi yaşadıkları ile günümüz Ukraynayı İngiltere gözüyle en iyi analiz edecek düşüncede olması gerekirdi. Bundandır ki K.Kıbrısta dış konularda bilgisiz kalınması istenmektedir.
