Libyada oldukça karışık gelecek gelişmeler oluyor. Konuyu takip etmeyenler için, anlamakta zorlanma olması doğaldır. İki önemli paradoksal koşul vardır: Libyaya önemli derecede dış müdahale olmaktadır. İçsel parçalanma da yaşanıyor. Türkiye de konuya direk katılıyor. Paradoksal olan Libyada olanların Kolay kolay Türkiyede yazılmasının tehlikeli olmasıdır. Bir anlamda tabusal sansür denilen direk baskılanma vardır. İlgili gerçekler, bilgilenme yetersizlikleri, Libyada olnların anlaşılmasını da güçlendirmektedir. Hele de adeta yarışırcasına destek karşıtlık veya kişisel siyasal hesaplaşmalar derinleşince, işler iyice karışıyor. Ayrıca, IŞİD olayının da Libyada görülmesi, konunun nedenli darmadağınlaştığını, görüşmelerin başlanma şansının da gelecekteki Libya sorularının biraz daha netleşmeye doğru gitme olasılığına da işaretdir.
****
Libyada konuşulmasa da sık sık hem de deyişken tutumlarla olaylar yaşanmaktadır. Son gelişmelere bakalım: Türkiyenin de desteklediği UMH yapısının başkanı Saraç ekim ayının sonunda istifa edeceğini açıkladı. Libyanın güneyinde IŞİD hareketinin bazı fayileytleri ortaya çıktı. Libyaya IŞİD militanlarını Türkiyenin taşıdığı bilgileri de Türkiye dışındaki dünya medyalarında dolaşıyor. Bunlar ülke içinde yaşanırken, Cenevrede anayasa görüşmeleri, Fasta iç geçici yönetim pazarlıkları yapılırken ve Mısırda denetim hamleleri hızlanırken, olayda taraf olan Türkiye hiçbirinde yok. Ama, Türkiye taraftır. Üstelik daha pradoksal olanı desteklenen Saraç tı. Türkiye ile Libya UMH adına anlaşmalar yapıldı. Deniz alanındaki anlaşma da Saraç sayesinde gerçekleşti. Fakat, birden Libya içişleri bakanı Ankarada Akarla görüşmesi ve Libyada darbe yayılması ile başlayan müttefik çatışma alanında da birçok tutumlar oldu. Sonuçta, tasfiye edilmek istenen içişleri bakanı Mİlisler ve cihatçılar sayesinde aayakta kaldı. Giderek, Saraç da istifa edeceğini açıkladı.
Çok karışık geliyor mu deyil mi? Gerçekten, karışık. Sadece Türkiyenin desteklediği UMH içindeki gelişmeler dahi nedneli karışıklık olduğunun resmidir. Anımsatmadan olmaz: Traplus yönetiminin yani UMH yapısında savaşan yaklaşık yirmibin cihatçı Türkiye tarafından, Suriyeden Libyaya taşındı. Saracın Başayın karşısında yenilmenin nedenlerinden birisi de bu. Böyle bir Libya yaşanıyor. Mart ayında da anlaşmaya göre seçim yapılacak. Türkiyenin desteklediği Müslüman kardeşlerin kazanmayacağına da kesin olarak bakılıyor. Nitekim, önceki temsilciler meclisi seçimlerinde de İslamcılar kazanamadı. Traplus Tomruk ayrışması da bundan dolayıdır.
Sonuç olarak, Saracın da isrtifasıyla, Libya ileriye yönelik kuşkularla, dış müdahalelerle yolunu bulmaya çalışıyor. Petrol zengini olmanın bedelidir. Saracın istifa sonrası ingiltereye gideceği söylentileri de akla İngiliz katakulli geçici hükümet oynunu hatıra getiriyor. Bakalım Libya bize daha neleri yazdırtacak
*******
Salı günü Beyaz sarayda önemli bir şov yapıldı. Trump yanına BİA, Bahreyin ve israili alarak bu defa anlaşmaya Bahreyini de ekledi. Böylelikle kısa zaman içinde BİA sonrası Bahreyin de İsrail ile tanınma anlaşması yaptı.
Bahreyn önemli olmasa da iran dibinde oluşu, Körfez ülkesi halindeki konumu nedeniyle İsrail ile anlaşmayla tanınma sonucuna gelişiyle, resmen adını da duyurtu. Zatten Amerikan Beşinci filosu Bahreyn de bulunmaktadır. Amerikasız bu ülke pek ayni rejimle ayakta duramaz. Nitekim ikinci Ortadoğu döneminde ülkede nifusun Y.65 cıvarı Şiğinin aklanmasını, Sudi Arabistan tankların gelmesiyle engelediler. Böylesi bir siyasal gerçeklik de mevcut.
Bu tip anlaşmalar, hem ülke liderlerine nefes aldırdırken, Trumpun Yüzüncü yıl projesinin da hayata merhaba deyişi gerçekleştirme hamleleri olarak tarihe yazılıyor. İsrail başbakanı yolsuzluktan dolayı sarsılan imajını kurtarmaya çalışırken, Trump seçimde başarı hikayesi yazma peşi dedir. Bahreyn ise iyi bir koruyucu da israili bulma peşindedir. Bunlar tümden Salı günü Beyaz sarayda ortak resim çekiyorlardı. Filistin mi: çoktan unutuldu. Dikati çeken, Salı günü Beyaz sarayda Bahreyn israili tanırken, İsrail Gazleyi bonbalıyordu!
Bu gelişmeler bize, ortadoğunun daha çok sarsıntıya aday olduğunun işaretlerini veriyor. Amerikan seçimlerinden Metanyahu kurtarma ikileminde Körfez ülkeleri iyi rol alıyor. Libya ise Kadafi sonrası uğradığı dış güç müdahaleleri altında, petrol zengiliğinin bedelini kanla ödemektedirler. Emperyalizim ve sömürgeciliğin bir yeniden üretimine tanık oluyoruz. Anlayan anlar.
