Ağrotur Kıbrısın güneyinde bir bölgenin adı. Fakat, siyasal ve ülkesel yönetim şekli olarak Kıbrısın dışında önemli yer olarak bilinmektedir. Kıbrıs Cumhuriyeti kurulurken, Ağrotur yeri ingiltereye üst olarak brakılıp, ada dışı ülke yeri olarak oluşturuldu. İngiltere toprağı ve üst olarak kulanılen bölgesel merkez olarak Atmıştan sonra yakın tarihimize de yerini aldı. Ağrotur bölgesi ilginç özelliklere sahiptir. Kıbrıs içinde olmasına rağmen Kıbrıs toprağı olarak yasalaşmadı. Ta uzaktaki eski İngiliz sömürgeleşmenin yeni simgesi olarak yerini konumlandırdı. Kıbrıs, Klasik sömügecilikten Yeni sömürge dönemine geçerken, adanın Stratejik sömürgeleşme ilkelerine dayalı olarak resmen Ağrotur ve Dikelya üst olarak sınır dışı yerleşimler olarak oluşturuldu…
Ağroturun önemli farklılık özellikleri şunlardı: Kıbrısta olmasına karşın, İngiltere toprağı olarak yeni dönemde oluşturuldu. Yine değişik şekilde askeri üst olarak sistemsel imgeleştirilmeye konuldu. Daha çelişkisel özelliği, İngiltere toprağı olmasına karşın: Ağrotur ingilterenin örneğin AB üyesi olurken AB dışı yerleşim olarak kaldı. Burada, üstün bölgesel önemi ve sistemsel farklı amaçlarının sömürgesel politikaların damıtıldığı alan olmasındandı.
Yine, Ağrotur, Nato çıkarlarına yönelik kulanılsa da ABD ve ingilterenin çıkarları ile Nato menfaatleri uğruna görev yapmasına karşın da örneğin, NATO yasal konumuna da sokulmadı. Ne Nato, ne AB nede öteki itifak eksenine konulmadı. Ama, çıkarları için de hep kulanıldı. Öyle ki Nato dışı eylemlerde ağrotur İngiltere ve ABD aşkına görevini de yaptı! İlk önemli tartışma da 67 Arap İsrail savaşında oldu.
Ağroturun Kıbrıs adasında oluşu, fakat ada kontrolunda olmamasının yasal belgesi de Garantörlük belgesinden kaynaklandırıldı. İngiltere açık işkalden gizli işkale gelirken, Ağrotur gibi yerlerde kalıp, askeri amaçlarla ifade edilip, yasalığını da garantörlükle perçinleyerek dokunulmazlık sağlandı. Nitekim, garantörlükle bu üstleri Türkiye ve Yunanistana da hükümlülükler getirildi. Şimdi anladınız mı neden İngiltere tartışılmıyor, garantörlüğe dokunulmak istenmiyor? Garantörlüğün özünde üstlerin dilendirildiği gibi kulanımı ile garantörlükler de hem sistemi koruma yasalığı hem de müdahale sağlanma zemini oluşturuldu. Tüm Kıbrıs görüşmelerinde İngiliz hegemonyası konuşulmazken, garantörlük de dokunulmaz istenen tabu imge haline konuldu.
Ağrotur üstü bu özellikleriyle sadece Kıbrısı sistem içinde tutmakla kalmadı, bölgesel müdahalelerde direk tavır koyup müdahalelelrde kulanıldı. Yasal kuruluş üyeliklerinden koparılıp, denetimin de yapılmasına engel olundu. Böylelikle üst son Suriye bonbalama olaylarından tutun, istihbarat ağlarının örülmesine dek rollerini yerine getirdi.
Kıbrıslılar, genellikle soruna hep “iki toplum” ekseniyle yaklaşıp, sistem dışına çıkmama kuralına uydukları için de ne genel İngiltere nede sistemsel yaşananların da tartışılması engelenmiş oldu. Solun kıpırdaığı veya 74 müdahalelerinde olduğu önemli dönemeçlerde adı duyuldu. Örneğin, 74 sonrası ingilterenin aldığı rol nedeniyle Kıbrısta Ağrotur üstü şöylesine tartışıldı. EDEK militanca tavırla “gerekirse barikatlarla üstleri ayrıştıralım” önerisini dahi yaptı. Fakat ne ilginçtir ki Annan planında dahi Ağroturun konumu hiç konu edilmedi….
Gelelim Menbiç serivenüne! Birkaç gün önce, yapılan bir haberle Menbiç ismi geçiliyordu. ABD ve Türkiye dışişleri bakanlarının Menbiç konusunda anlaştıkları ifade ediliyordu. Menbiçten PYD güçleri çekilecek* Zamanla Sünni mezhepli araap aşiretleri hakim kılınacaktı! Peki; Menbiç, ABD eyaleti veya Türkiye ilimi? Yoksa, ABD Türkiye sınırındaki kasabamı! Hiçbiri… Peki, Menbiç Suriye yerleşim yeri iken, biri Okyanus ötesinden, ötekisi ise komşusu olan iki ülkenin başka ülke yerleşim birimi olan Menbiç konusunda anlaşma yapma yasalığı var mı? Başka bir ülkenin yerleşiminin idare şekli için anlaşma yapan ülkelere ne denilir? Bunlara basit yanıt verirsiniz. Ancak: sözkonusu tabulaşma ve milli zırg giydirirseniz, konu sapar. Suriye toprağının idare şeklini, birisi direk işkalcilik, ötekisi işkal etiği yerden sahip çıkma adına anlaşma yaparlar. Buda uygulanınca ve Uluslarası kabul görürse de “emsal hukuk” haline sokulur.
Menbiç Suriyenin yerleşim yeri. Dıştan desteklenen cihatcılarca işkal edilir. PYD önderliğindeki güçler bunu geri alırlar. Fakat, Komşu ülke Türkiye Kürt nefreti nedeniyle IŞİD çıkarılmayan ses,i Kürtlere karşı saldırmakla tehtitleri savurur. Suriyede kaybeden ABD ise yeniden fay hattı kazanma adına, Kürtlerle itifaklaşır. Türkiyenin Kürtlere saldırma olayını da kulanıp, Kürtleri koruma adıyla da Menbiçe gelir. Bu bir anlamda Suriyeyi fetetmek veya fetihcilikle hegemonyanın buluştuğu yer haline sokulur.
Türkiye, politikasına uygun olarak, Kürtler değil de ABD işkaline kabul deyip, resmen Kürtlerin sürülmesini önerdi. ABD ise mütefiki olan Türkiye ile buluşup Kuzey Suriyede tutunarak etkinliğine geri dönme hamlesine yatıverdi! Böylelikle de Menbiç anlaşması ile iki mütefik Kuzey Suriyede Esata karşı işkal altında işbirlikci arap aşiretleriyle yeni bir ilhaklaştırma politikasında buluştular.
Garip olan şu: Türrkiyede onca Erdoğan ve ABD karşıtlı görülen muhalefet kesimine rağmen, Menbiç anlaşmasına tek eleştiri sözü kulanılmamasıdır. Hat ta yeni Kürt hamlelerine karşın alkış tutanların da olduğu görülmektedir. Burada oluşturulan Türkiye devlet tabusal idolojisinin dış politik gerçeği ile karşılaşıyoruz. Dışa karşı “ulusal birlik” örtüsü yeniden işlemekle meşkuldur. Türkiyenin tüm işkal hareketlerine karşı brakın direnmeği, bunlara “ulusalcılık” denilip, destekler verildi. Son Afrin olayı ve Menbiç anlaşması bunlardan ikisidir.
Şimdi anladınızmı neden ısrarla Türkiyenin Kıbrıs politikasının sorgulanmasını söylemekteğim! Çünkü, işkaller ve sistemsel hegemonya olguları ulusalcılıkla tabulaştırdıkça, geriye kendini esirleştirme politikasına geriletirsiniz! Yarın, gerektiğine inanıldığında anti Kürt politik provakasyonlarının veya dış gerilim tırmandırmalarının olmayacağını kaçınız söyleyebilir?
